Jak wygląda rehabilitacja niemowląt metodą NDT-Bobath?

Metoda NDT-Bobath została opracowana przez Bertę i Karla Bobath w latach 40 XX wieku. Zyskała ona popularność na całym świecie i jest wykorzystywana w terapii niemowląt, ale także osób dorosłych. W Polsce koncepcja Bobath jest skutecznie używana zwłaszcza u wcześniaków, niemowląt oraz starszych dzieci z zespołami neurologicznymi, genetycznymi, ortopedycznymi, jak i z opóźnieniami w rozwoju.

Czym jest metoda NDT Bobath?

Metoda Bobath (neuro-developmental treatment) jest to koncepcja rehabilitacji neurologicznej, która znajduje wykorzystanie w ocenie oraz leczeniu pacjentów. Terapia NDT-Bobath służy do promowania uczenia się motorycznego w celu skutecznej kontroli motorycznej w wielu środowiskach, co skutkuje poprawą uczestnictwa i funkcjonowania. Odbywa się to przez dane umiejętności obsługi pacjenta, które prowadzą chorych przez rozpoczęcie i zakończenie ustalonych zadań. To multidyscyplinarne podejście do rehabilitacji neurologicznej, które obejmuje fizjoterapeutów, logopedów i terapeutów zajęciowych. Twórcy metody NDT-Bobath skupiali się w swojej pracy przede wszystkim na pacjentach z mózgowym porażeniem dziecięcym oraz udarem. Najważniejsze problemy tych grup osób doprowadzały do utraty właściwego mechanizmu odruchów posturalnych oraz prawidłowych ruchów. Od powstania tej koncepcji skupiała się ona zwłaszcza na odzyskaniu normalnych ruchów przez reedukację. Metoda wraz z czasem została zmodyfikowana i uwzględniono w niej informacje dotyczące uczenia się motorycznego, kontroli motorycznej i neuroplastyczności. Terapeuci korzystający z koncepcji Bobatha dążą do opracowania optymalnych wzorców ruchu przez użycie ortezy i właściwych kompensacji. Główne założenia metody NDT Bobath:

  • regulacja napięcia mięśniowego (obniżenie wzmożonego, podwyższanie obniżonego napięcia mięśniowego),
  • wyzwalanie ruchów prawidłowych lub przybliżonych do prawidłowych,
  • powstrzymywanie nieprawidłowych odruchów,
  • korzystanie ze zdobytych umiejętności w codziennym życiu w celu ich utrwalenia.

Na czym polega metoda NDT-Bobath?

Specjalista ćwiczy całe ciało dziecka i zachęca go do aktywności, żeby jak największą część ruchu wykonywało samodzielnie. Podczas terapii dziecko powinno być spokojne, nie może płakać, wyginać się na boki czy krzyczeć. Najlepsze efekty osiąga się, kiedy maluch angażuje się w ćwiczenia. W czasie zabiegu terapeutycznego rehabilitant nie utrzymuje malucha w miejscu, a jedynie stymuluje go do poruszania się w dany sposób. Ćwiczenie może więc polegać na umieszczeniu zabawki w danym miejscu czy w określonej wysokości. Terapia metodą NDT-Bobath może być wykonywana na piłce stabilizacyjnej, na macie, kolanach terapeuty lub rodzica, stole, leżance. Efekty rehabilitacji zgodnie z tą koncepcją są różne i zależą przede wszystkim od poziomu uszkodzenia układu nerwowego dziecka, regularności ćwiczeń i jego zaangażowania. Terapeuta dobiera sposób terapii pod indywidualnego pacjenta, dzięki czemu jest ona dostosowana do jego potrzeb. Celem rehabilitacji jest usprawnienie skutkujące osiągnięciem samodzielności.

Metoda NDT-Bobath- wskazania

  • Zaburzenia neurologiczne (choroby mięśni, uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, porażenia obwodowe),
  • problemy z ssaniem, połykaniem,
  • zaburzenia napięcia mięśniowego (hipertonia mięśniowa, nadmierna hipotonia),
  • choroby genetyczne (np. zespół Downa),
  • dysfunkcje będące następstwem wcześniactwa (np. martwicze zapalenie jelit),
  • utrwalona asymetria ułożeniowa,
  • brak czy słaba kontrola głowy oraz tułowia.

Metoda NDT-Bobath- rola rodzica w terapii dziecka

Rodzice biorą aktywny udział w terapii dziecka poprzez wykonywanie codziennych czynności pielęgnacyjnych (kąpanie, karmienie, zabawa, noszenia) w sposób zalecony przez terapeutę. Specjalista przekazuje rodzicom wszelkie informacje dotyczące tego, w jaki sposób stymulować malucha. Postępowanie obejmuje codzienną pielęgnację niemowlaka i podejmowanie interakcji z dzieckiem w sposób określony przez rehabilitanta. Zaangażowanie rodziców jest niezbędne do tego, aby osiągnąć jeszcze lepsze i szybsze efekty pracy z dzieckiem.