Metoda PNF- na czym polega, wskazania, czy jest skuteczna?

PNF to kompleksowa metoda rehabilitacji osób z zaburzeniami w obszarze układu kostno-mięśniowego i nerwowego. Terapia ta odznacza się własną filozofią oraz zasadami pracy z pacjentami, opierającymi się na szerokiej wiedzy z zakresu neurofizjologii.

Czym jest metoda PNF?

Metoda PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation) oznacza proprioceptywne nerwowo- mięśniowe torowanie, czyli usprawnianie. PNF to neurofizjologiczne wpływanie terapeutyczne na receptory ciała człowieka, które przez połączenia nerwowo-mięśniowo oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy i pomagają pacjentowi wykonywanie zaburzonych przez schorzenie ruchów. Zadaniem tejże metody jest praca nad funkcją, która jest niezbędna choremu w codziennym życiu. Może być to utrzymanie prawidłowej postawy, chodzenie, siadanie, podnoszenie rzeczy czy przełykanie. Chcąc przywrócić danej osoby utraconą sprawność, używa się zdrowych elementów jego narządu ruchu. Metoda PNF określana jest jako jedna z najskuteczniejszych technik fizjoterapeutycznych wykorzystywanych w rehabilitacji ruchowej.

Na czym polega metoda PNF?

Ćwiczenia stosowane w tej metodzie służą do nauki pacjenta wzorców prawidłowego ruchu i odtworzenia straconych przez chorobę funkcji ruchowych. Aby osiągnąć wyznaczony cel wykorzystuje się tak zwane bodźcowanie wielozmysłowe, które obejmuje:

  • kontakt manualny– terapeuta stymuluje receptory skóry pacjenta i określa wykonywany kierunek ruchu,
  • kontakt wzrokowy– służy do kontrolowania wykonywanego ruchu, a także jego korekcję jeśli zajdzie taka potrzeba,
  • kontakt słowny– specjalista uświadamia pacjenta o wykonywanym ruchu,
  • opór manualny terapeuty– skutkuje zwiększeniem świadomości ruchu wykonywanego przez pacjenta,
  • trakcja, aproksymacja i stretching– właściwe rozciąganie mięśni, dociskanie powierzchni stawowych oraz pobudzanie skurczów mięśni, dzięki którym dochodzi do stymulacji propioreceptorów zlokalizowanych w stawach i mięśniach.

Metoda PNF- komu jest polecana?

1. Wskazania neurologiczne:

  • stwardnienia rozsiane,
  • zaburzenia w utrzymaniu równowagi,
  • przebyte incydenty naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego (krwotoki, udary mózgu),
  • choroba Parkinsona,
  • schorzenia skutkujące upośledzeniem stereotypu chodu.

2. Wskazania ortopedyczne:

  • złamania oraz zwichnięcia,
  • choroby mięśni szkieletowych (zmiany zapalne, zaburzenia metaboliczne, dystrofie),
  • neuralgie nerwu trójdzielnego i twarzowego,
  • bóle kręgosłupa segmentu piersiowego, szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego,
  • przebyte operacje i związane z nimi zaburzenia funkcji mięśni (niedobór siły czy masy mięśniowej),
  • zaburzenia prawidłowej postawy,
  • zaburzenia propriocepcji wynikające z doznanego urazu tkanek miękkich,
  • uszkodzenia tkanek miękkich aparatu ruchu (mięśni, ścięgien, więzadeł, torebek stawowych),
  • leczenie stawów (stabilizacje kończyn i stawów kręgosłupa).

Metoda PNF- jak przebiega terapia?

Najpierw specjalista przeprowadza z pacjentem dokładny wywiad, zapoznając się z jego historią choroby. W następnej kolejności terapeuta ocenia jego możliwości ruchowe. Po otrzymaniu niezbędnych informacji jest w stanie określić zakres terapii i wybrać najlepszą metodą walki z daną dolegliwością. W trakcie terapii korzysta się z silnych i zdrowych stref ciała, a ponadto uruchamia się rezerwy tkwiące w organizmie. W ten sposób dochodzi do pobudzenia osłabionych miejsc. Chory pracuje też nad mimiką ciała i ćwiczy funkcje wegetatywne. Technika PNF pobudza zmysły pacjenta, korzystając ze stymulacji dotykowej, werbalnej wzrokowej i pobudzając proprioreceptory zlokalizowane w mięśniach, ścięgnach i torebkach stawowych. Co ważne, w czasie kuracji stosuje się naturalne ruchy przebiegające trójpłaszczyznowo i podobne do codziennych czynności. Metoda PNF opiera się na wielokrotnym powtarzaniu takich samych ruchów i wykorzystaniu specjalnych technik przeciwbólowych, mobilizujących i stabilizujących.

Efektem zastosowania metody PNF jest osiąganie nowych umiejętności funkcjonalnych, które znacząco podnoszą jakość życia. Dzięki takiej terapii, choremu łatwiej jest wykonywać codzienne czynności i powrócić do aktywnego życia.