Różnice między skręceniem a zwichnięciem

Urazy stawów są częstym problemem zarówno wśród osób aktywnie uprawiających sporty, jak i w codziennym życiu. Wśród nich najczęściej spotyka się skręcenia i zwichnięcia, które mimo pewnych podobieństw, wymagają odmiennego podejścia w leczeniu i rehabilitacji.

Czym różni się skręcenie od zwichnięcia?

Zwichnięcie to uraz, w którym końce kości tworzące staw przemieszczają się i tracą swoje normalne położenie względem siebie. Jest to często bolesne i widoczne na pierwszy rzut oka, ponieważ staw może wyglądać na zdeformowany, a jego ruchomość jest znacząco ograniczona lub niemożliwa. Zwichnięcia mogą również uszkodzić okoliczne ścięgna, mięśnie oraz naczynia krwionośne.

Zwichnięcie:

1. Dotyczy stawów i polega na przemieszczeniu końców kości tworzących staw poza ich normalne położenie w stawie.
2. Powoduje często widoczne deformacje i niemożność ruchu w stawie.
3. Jest zwykle wynikiem nagłego urazu, a w przypadku zwichnięcia konieczna jest interwencja medyczna, często w postaci manualnego nastawienia stawu przez specjalistę.
4. Może prowadzić do uszkodzenia struktur otaczających staw, takich jak ścięgna, mięśnie i więzadła, a także nerwy i naczynia krwionośne.

Skręcenie natomiast występuje, gdy więzadła łączące kości w stawie są naciągnięte lub rozerwane. Typowymi objawami są ból, obrzęk i ograniczona funkcjonalność stawu, ale bez wyraźnego przemieszczenia kości. Skręcenia są mniej dramatyczne wizualnie niż zwichnięcia, ale mogą być równie bolesne i irytujące.

Skręcenie:

1. Odnosi się głównie do uszkodzenia więzadeł, które są pasmami tkanki łączącej kości w stawie.
2. Powstaje zwykle w wyniku przeciążenia stawu lub ruchu poza jego normalny zakres ruchu, co prowadzi do naciągnięcia lub rozerwania więzadeł.
3. Objawia się bólem, obrzękiem i ograniczeniem ruchomości stawu, ale bez wyraźnej deformacji, jaką obserwuje się przy zwichnięciach.
4. Leczenie często polega na odpoczynku, zastosowaniu zimnych okładów, unieruchomieniu stawu i rehabilitacji.

Wczesne postępowanie w domu

Po wystąpieniu zarówno zwichnięcia, jak i skręcenia, pierwszą czynnością powinno być zastosowanie zasady PRICE:

• Protection (Ochrona) – zabezpiecz staw przed dalszym urazem.
• Rest (Odpoczynek) – unikać obciążania uszkodzonego stawu.
• Ice (Lód) – przykładaj lód na około 20 minut co kilka godzin, aby zmniejszyć obrzęk i ból.
• Compression (Kompresja) – użyj bandaża kompresyjnego, by zminimalizować obrzęk.
• Elevation (Uniesienie) – trzymaj urażoną kończynę powyżej poziomu serca, aby ograniczyć obrzęk.

W przypadku zwichnięcia, ze względu na poważność i ryzyko uszkodzenia okolicznych tkanek, niezbędna jest szybka konsultacja medyczna. Próba samodzielnego nastawienia stawu jest niewskazana i może prowadzić do dalszych uszkodzeń.

Postępowanie fizjoterapeutyczne

• Przy skręceniu: Rehabilitacja skupia się na stopniowym przywracaniu zakresu ruchu, wzmacnianiu mięśni oraz stabilizacji stawu. Ćwiczenia rozciągające i wzmacniające są wprowadzane w miarę zmniejszania się bólu i obrzęku. Fizjoterapeuta może również zalecić terapię manualną, elektroterapię czy aplikację ciepła w późniejszym okresie leczenia.
• Przy zwichnięciu: Po medycznym nastawieniu stawu i okresie unieruchomienia, kluczowe jest rozpoczęcie rehabilitacji, która może obejmować manualne techniki terapeutyczne, ćwiczenia mające na celu przywrócenie pełnego zakresu ruchu oraz stopniowe wzmacnianie stawu. Bardzo ważne jest, aby terapia była prowadzona pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty, aby uniknąć nawrotów i komplikacji.

Podsumowanie

Zarówno skręcenia, jak i zwichnięcia wymagają odpowiedniego podejścia i cierpliwości zarówno ze strony pacjenta, jak i terapeuty. Pamiętaj, że każdy uraz jest indywidualny, a skuteczność leczenia zależy od wielu czynników, w tym od szybkości podjęcia odpowiednich działań.