Rwa kulszowa – jakie są jej objawy i jak ją leczyć?

Rwa kulszowa kojarzona jest przede wszystkim z bardzo silnym bólem. Określa się ją często mianem korzonków czy zespołów korzeniowych. Przyczyną bólu jest w tym przypadku ucisk nerwu kulszowego. Wyróżniamy trzy rodzaje rwy kulszowej: barkową, ramienną i udową. Jakie objawy dają tak zwane korzonki i jak się je leczy?

Czym jest rwa kulszowa?

Rwa kulszowa, tak zwane korzonki, to zespół objawów wywołanych z reguły uciskiem na nerwy rdzeniowe, które tworzą nerw kulszowy. Jest to największy nerw ludzkiego ciała, a jego korzenie sięgają od odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa aż po stopy. Pacjenci, którzy doświadczają ataków rwy kulszowej, skarżą się przede wszystkim na ostry ból pleców, kręgosłupa i kończyny dolnej.

Skąd bierze się rwa kulszowa?

Za ataki rwy kulszowej odpowiada zazwyczaj zwyrodnienie kręgosłupa i ucisk na korzeń nerwowy. Ucisk ten może pojawić się na całej długości nerwu, lecz z reguły ma związek z uciskiem fragmentu krążka międzykręgowego na korzeń nerwowy w kanale kręgowym. Często do rwy kulszowej prowadzi też zwężenie kanału kręgowego, które może być wynikiem procesu zwyrodnieniowego lub przesunięcia trzonów sąsiednich kręgów.

Pozostałe przyczyny rwy kulszowej to:

  • choroby zakaźne,
  • cukrzyca,
  • stany zapalne, 
  • guzy nowotworowe,
  • zmiany ropne.

Większe ryzyko wystąpienia rwy kulszowej dotyczy ciężarnych, osób z nieprawidłową budową miednicy, a także osób narażonych na skutki nadmiernego wysiłku fizycznego.

Jak rozpoznać rwę kulszową i atak rwy kulszowej?

Rwa kulszowa objawia się głównie przeszywającym, promieniującym bólem pleców, a dokładniej bólem kręgosłupa, który promieniuje na lędźwie. Poza tym, towarzyszą jej:

  • osłabienie siły mięśniowej,
  • ból promieniujący do pośladka,
  • ból promieniujący do uda,
  • drętwienie pleców,
  • niedowład mięśni odpowiedzialnych za prostowanie stopy,
  • parestezje czuciowe,
  • zaburzenia czucia w nogach,
  • przykurcze mięśni,
  • opadanie stopy,
  • nietrzymanie moczu.

Co ważne, rwa kulszowa może mieć przebieg ostry przebieg lub stopniowy, a wtedy wiąże się z narastającym bólem kręgosłupa. Natomiast sam atak rwy kulszowej objawia się jako:

  • silny ból jednej strony ciała,
  • brak możliwości poruszania się,
  • problemy z wypróżnianiem,
  • nietrzymanie moczu (rzadziej).

Leczenie rwy kulszowej

Rwę kulszową leczy się objawowo i zachowawczo. Leczenie zachowawcze sprowadza się do odciążenia kręgosłupa, ograniczenia ruchów i rezygnacji z dużego wysiłku fizycznego. Pacjent powinien pozostać w łóżku przez około 4 do 5 dni. W tym czasie stosuje się też leczenie objawowe, czyli leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Po częściowym wygaszeniu objawów należy uzupełnić terapię rehabilitacją i fizykoterapią. Ich zadaniem jest zapobiec nawrotowi rwy kulszowej. Operacyjne leczenie schorzenia stosuje się rzadko, bo u 1-10% pacjentów.

Przy rwie kulszowej pacjentom zaleca się wykonywanie określonych ćwiczeń. Z reguły jest to:

  • pływanie,
  • trening na mięśnie grzbietowe,
  • ćwiczenia wzmacniające, na przykład brzuszki,
  • ćwiczenia rozciągające, na przykład koci grzbiet.

Jeśli zaś chodzi o zabiegi fizykoterapeutyczne, to największą skuteczność wykazuje:

  • terapia ultradźwiękami,
  • przezskórna elektrostymulacja (TENS),
  • leczenie ciepłem,
  • krioterapia.

Nie każdą z tych technik stosuje się jednak u wszystkich pacjentów. Wiele zależy od etapu schorzenia, na jakim znajduje się akurat chory. Pomocniczo, przy rwie kulszowej wykonuje się także masaże, jednak nigdy w momencie ataku silnego bólu. W domowych warunkach terapia sprowadza się głównie do wygrzewania chorych, bolących partii ciała.