Wstęp: Co to jest Choroba Scheuermanna?
Choroba Scheuermanna, znana również jako kifoza młodzieńcza, to schorzenie ortopedyczne dotykające kręgosłup, które objawia się nadmiernym wygięciem (kifozą) odcinka piersiowego kręgosłupa. Najczęściej diagnozowana jest u dzieci i młodzieży w okresie dojrzewania, zwłaszcza między 10. a 15. rokiem życia. Chociaż choroba może przypominać zwykłe skrzywienie pleców, jest stanem znacznie poważniejszym i wymagającym odpowiedniego podejścia medycznego.
Przyczyny i rozpoznanie
Przyczyny Choroby Scheuermanna nie są do końca wyjaśnione, jednak przypuszcza się, że mają one podłoże genetyczne lub są związane z zaburzeniami wzrostu kostnego. Schorzenie to prowadzi do deformacji krążków międzykręgowych oraz przednich części kręgów, co skutkuje trwałym zniekształceniem kręgosłupa.
Diagnoza zwykle opiera się na badaniu klinicznym i radiologicznym. Rentgen kręgosłupa pozwala zobaczyć charakterystyczne zmiany, takie jak nierównomierny wzrost kręgów, co jest kluczowe dla potwierdzenia choroby.
Objawy Choroby Scheuermanna
Typowe objawy to:
- Widoczne garbienie się, szczególnie gdy dziecko stoi prosto.
- Ból pleców, który może nasilać się podczas aktywności fizycznej.
- Sztywność i ograniczona ruchomość w odcinku piersiowym kręgosłupa.
Leczenie i zarządzanie
Choć nie istnieje lekarstwo całkowicie eliminujące Chorobę Scheuermanna, istnieje wiele sposobów zarządzania objawami i zapobiegania pogorszeniu stanu:
- Fizjoterapia – Celem jest wzmocnienie mięśni pleców, poprawa postawy oraz zwiększenie elastyczności kręgosłupa.
- Noszenie gorsetu ortopedycznego – W niektórych przypadkach, szczególnie u pacjentów z szybkim postępem choroby, może być zalecone noszenie gorsetu, który pomaga w stabilizacji kręgosłupa i zapobiega dalszemu pogłębianiu się kifozy.
- Interwencje chirurgiczne – W skrajnych przypadkach, kiedy kifoza jest szczególnie nasilona lub powoduje znaczne dolegliwości bólowe, może być rozważona operacja.
CHOROBA SCHEUERMANNA W OBRAZIE RTG
W obrazie radiologicznym kręgosłupa u pacjentów cierpiących na chorobę Scheuermanna, można zaobserwować kilka charakterystycznych zmian, które pomagają w postawieniu diagnozy. Oto główne z nich:
- Nierówny wzrost kręgów: Na zdjęciach rentgenowskich widać, że przednia część kręgów jest niższa niż tylna, co powoduje że kręgi zaczynają przypominać kształt klina. To właśnie klinowacenie kręgów jest główną przyczyną zwiększonego wygięcia (kifozy) kręgosłupa.
- Nieprawidłowości krążków międzykręgowych: Można zaobserwować zdegenerowane krążki międzykręgowe, które często są odwodnione wykazują oznaki degeneracji i dehydratacj.
- Guzki Shmorla: To są przepukliny jądra miażdżystego krążka międzykręgowego, które wnika do wnętrza trzonów kręgowych. Są to częste radiologiczne wskaźniki choroby Scheuermanna, widoczne jako wklęsłości na blaszkach międzykręgowych trzonów kręgowych.
- Zwiększenie fizjologicznej kifozy: W normalnych warunkach kifoza piersiowa wynosi około 20-40 stopni. W chorobie Scheuermanna może być znacznie większa.
- Nieregularne zarysy kręgów: Można zauważyć, że zarysy niektórych kręgów są nieregularne i niestandardowe.
Skuteczne postępowanie fizjoterapeutyczne w chorobie Scheuermanna
Cel fizjoterapii w chorobie Scheuermanna
Głównymi celami fizjoterapii w leczeniu choroby Scheuermanna są:
- Poprawa elongacji,
- Zmniejszenie bólu,
- Poprawa zakresu ruchu kręgosłupa,
- Wzmocnienie mięśni wspierających kręgosłup,
- Korekta postawy,
- Edukacja pacjenta i rodziny.
Metody fizjoterapeutyczne stosowane w chorobie Scheuermanna
- Ćwiczenia korekcyjne Ćwiczenia te są fundamentem leczenia fizjoterapeutycznego w chorobie Scheuermanna. Skupiają się one na poprawie mobilności kręgosłupa, obręczy barkowej i obręczy miednicznej. Wzmacnianiu mięśni przykręgosłupowych – pleców, brzucha i całego tułowia, co pomaga w stabilizacji i elongacji kręgosłupa.
- Terapia manualna Może obejmować techniki mobilizacji i manipulacji kręgosłupa, które mają na celu poprawę mobilności i zmniejszenie bólu. Terapia manualna jest zwykle stosowana ostrożnie, aby nie pogorszyć stanu pacjenta.
- Ćwiczenia posturalne Nauczanie pacjentów, jak utrzymywać prawidłową postawę w czasie codziennych aktywności, jest kluczowe. Terapeuta może zalecić noszenie specjalnego gorsetu ortopedycznego, który pomoże w utrzymaniu prawidłowej postawy i odciąży kręgosłup podczas aktywności.
- Programy edukacyjne Edukacja pacjenta i rodziny jest niezbędna, aby zrozumieć naturę choroby, znaczenie przestrzegania zaleceń terapeutycznych i sposoby samodzielnego radzenia sobie z objawami.
- Hydroterapia Zajęcia w basenie mogą być korzystne ze względu na obniżone obciążenie kręgosłupa podczas wykonywania ćwiczeń w wodzie. To pozwala na łagodniejsze i bardziej komfortowe wykonywanie ruchów.
Zalecenia końcowe
Regularne wizyty u fizjoterapeuty, indywidualnie dostosowany plan ćwiczeń i stała współpraca z lekarzem prowadzącym są kluczowe dla skuteczności leczenia choroby Scheuermanna. Pamiętaj, aby każdy program terapeutyczny był dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta, jego kondycji i postępów w leczeniu.
