Skolioza: Co to za schorzenie i jakie są jej objawy?

Czy słyszałeś kiedyś: „jak nie usiądziesz prosto to skoliozy dostaniesz!” „Nie noś plecaka na jedno ramie, bo będziesz miał krzywy kręgosłup”?

Takie uwagi często można usłyszeć w domu czy szkole, jednak prawda o skoliozie wykracza daleko poza te przestrogi.

Co warto wiedzieć:

Fizjologicznie nasz kręgosłup posiada pewne krzywizny: lordoza szyjna, lordoza lędźwiowa oraz kifoza piersiowa. Te wygięcia powinien mieć każdy zdrowy kręgosłup. 

Kiedy zaczyna się problem?

Problem z kręgosłupem zaczyna się, gdy poza tymi krzywiznami pojawiają się nowe, patologiczne zmiany. Może być to skrzywienie boczne, rotacja, zniesienie lub pogłębienie naturalnej krzywizny.

Co to jest skolioza?

Skolioza to deformacja kręgosłupa w trzech płaszczyznach:

• Strzałkowa- naturalne krzywizny mogą ulec spłyceniu.
• Czołowa- kręgosłup widziany z tyłu wygina się do boku, przypomina literę S lub C, a wygięcie wynosi ponad 10 stopni według metody Cobba.
• Poprzeczna- tutaj dochodzi do rotacji kręgosłupa, przez co widoczny jest charakterystyczny garb żebrowy (wystająca klatka piersiowa z jednej strony)

Objawy skoliozy:

• Niesymetryczne ułożenie łopatek
• Wystająca łopatka
• Zmniejszenie naturalnej kifozy piersiowej
• Pojawienie się grabu z jednej strony pleców
• Nierówne ustawienie bioder i ramion
• Brak symetrii talii

Pamiętaj, że objawy skoliozy mogą się różnić w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia i jego lokalizacji w kręgosłupie.

Przyczyny skoliozy:

Mimo że przyczyny skoliozy często pozostają niewyjaśnione, istnieje kilka czynników, które mogą predysponować do jej wystąpienia

• Predyspozycje genetyczne
• Nieprawidłowości w rozwoju kręgosłupa podczas ciąży
• Wady ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego
• U osób dorosłych główną przyczyną są zmiany zwyrodnieniowe oraz procesy degeneracyjne krążka międzykręgowego
• Skolioza również może współwystępować z niektórymi chorobami (np. mózgowe porażenie dziecięce, dystrofia mięśniowa, choroba Marfana…)
• Złe nawyki, takie jak noszenie ciężkiej torby na jedno ramię może pogłębiać schorzenie

Diagnoza:

Wczesne wykrycie skoliozy jest kluczowe, natomiast jej początkowa faza jest trudno zauważalna, dlatego niezwykle istotne są badania przesiewowe oraz bilanse zdrowia dziecka.

Diagnoza skoliozy jest stawiana po dokładnym wywiadzie oraz badaniu klinicznym (uwzględniającym kliniczną ocenę postawy, pomiarów z użyciem skoliometru oraz innych testów diagnostycznych) przeprowadzonym przez lekarza lub fizjoterapeutę.

Kolejnym krokiem, aby jednoznacznie postawić diagnozę jest RTG kręgosłupa, dzięki któremu dokładnie można określić wielkość, kształt oraz umiejscowienie skrzywienia.

Leczenie:

Celem leczenia skolioz jest likwidacja lub zmniejszenie skrzywienia, a jeżeli nie jest to możliwe- zahamowanie dalszego postępu.

Do wyboru mamy dwa sposoby leczenia: zachowawcze oraz operacyjne, a wybór danej metody będzie zależał od stopnia zaawansowania skrzywienia kręgosłupa, wieku pacjenta oraz innych czynników indywidualnych.

Niewielkie skrzywienia wymagają głównie obserwacji, badań kontrolnych oraz konsultacji z fizjoterapeutą w celu dobrania odpowiednich ćwiczeń oraz przeprowadzeniu edukacji na temat schorzenia.

Przy skrzywieniach pomiędzy 20-40* lekarze często decydują się na zastosowanie gorsetu ortopedycznego, na tym etapie leczenia współpraca z fizjoterapeutą oraz wykonywanie zaleconych przez niego ćwiczeń jest kluczowe w procesie leczenia.

Większe skrzywienia, którym towarzyszy ból mogą być wskazaniem do leczenia operacyjnego, które polega na stabilizacji kręgosłupa metalowymi prętami.

Skolioza nie musi Cię ograniczać! Regularne badania i odpowiednie leczenie są kluczem do utrzymania zdrowego kręgosłupa.